کیسه استومی
دستگاه گوارش از چه بخشهایی تشکیل شده است؟
دستگاه گوارش از چهار قسمت تشکیل شده است:
- بخش فوقانی که شامل دهان، مری و معده است.
- بخش میانی دستگاه گوارش شامل روده باریک است. روده باریک به سه قسمت دوازدهه یا دئودنوم (Duodenum)، ژژنوم (Jejunum) و ایلئوم (Ileum) تقسیم میشود. بیشتر چربیها، پروتئینها، ویتامینها و بخشی از هیدراتهای کربن غذای روزانه از ژژنوم جذب میشوند. ایلئوم آخرین قسمت روده باریک است که به روده بزرگ (کولون) ختم میشود. محل ارتباط ایلئوم و کولون دریچه یکطرفهای به نام دریچه ایلئوسکال (Ileocaecal Valve) است.
- بخش تحتانی دستگاه گوارش شامل روده بزرگ (کولون) میباشد که از سه بخش سکوم، کولون و رکتوم (راست روده) تشکیل شده است. مهمترین عملکرد روده بزرگ ایجاد مدفوع و جذب آب اضافی آن است.
- دستگاه گوارش علاوه بر لوله گوارش شامل بخشهای فرعی میباشد که در هضم و جذب مواد غذایی نقش دارند. این بخشها عبارتند از: غدد بزاقی، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده یا پانکراس(Pancreas).
عملکرد دستگاه گوارش در بدن چیست؟
عملکرد دستگاه گوارش شامل بلع مواد غذایی، هضم و جذب مواد مورد نیاز بدن، ذخیره مواد غذایی، دفع مواد غیر قابل هضم از طریق مدفوع و برقراری تعادل میان مایعات و الکترولیتها می باشد.
روده بزرگ از چه بخشهایی تشکیل شده است؟
روده بزرگ شامل سکوم (Caecum)، کولون (Colon)، و رکتوم (Rectum) و کانال مقعدی است. سکوم بخش کیسه مانندی است که در پایین دریچه ایلئوسکال قرار میگیرد. آپاندیس لوله کوچک و باریکی است که از سکوم خارج میشود. کولون از چهار قسمت مختلف تشکیل شده است:
- کولون صعودی (Ascending): از سکوم آغاز شده و در سمت راست حفره شکمی ادامه مییابد.
- کولون عرضی (Transverse): در طول شکم از راست به چپ ادامه مییابد، کولون عرضی طولانیترین و پر حرکتترین بخش کولون است و به کولون نزولی ختم میشود.
- کولون نزولی (Descending): در ادامه کولون عرضی در سمت چپ حفره شکم پایین میرود و به کولون سیگموئید (Sigmoid Colon) ختم میشود.
- کولون سیگموئید بخش انتهایی روده بزرگ است و به رکتوم ختم میشود. این ناحیه نسبت به سایر بخشهای روده بزرگ بیشتر مستعد ابتلا به سرطان است و بروز سرطان در این ناحیه ممکن است به ایجاد کولوستومی منجرشود. رکتوم بخش انتهایی لوله گوارش است که به مقعد ختم میشود.
دستگاه ادراری از چه بخشهایی تشکیل شده است؟
سیستم ادراری به دو بخش تقسیم میشود:
دستگاه ادراری فوقانی از دو کلیه همراه دو حالب تشکیل میشود که ادرار را به مثانه منتقل میکنند.
دستگاه ادراری تحتانی شامل مثانه و مجرای ادراری (پیشابراه) است.
عملکرد سیستم ادراری چیست؟
سیستم ادراری وظیفه تولید ادرار و خارج کردن آن را از بدن بر عهده دارد. ادرار شامل مواد دفعی نیتروژنی و نمکهای اضافی است. هر ساعت حدود 50 الی 60 میلیلیتر ادرار به صورت نرمال از بدن دفع میشود. اگر این مقدار به زیر 30 میلیلیتر برسد، احتمال وجود مشکلات کلیوی مطرح است.
استوما (Stoma) چیست؟
کلمه استوما در اصل به معنای دهان یا ورودی است. بیمارانی که تحت عمل جراحی استومی قرار میگیرند، روی شکم خود دهانهای به نام استوما دارند. استوما در حقیقت قسمتی از روده است که از شکم خارج شده و توسط بخیه به جدار شکم ثابت میشود و مواد دفعی بدن از طریق آن خارج میشود.
در این صورت افرادی که تحت عمل جراحی استومی قرار میگیرند، قادر نیستند مانند افراد عادی دفع ادرار ومدفوع داشته باشند و دفع، ادرار یا مدفوع، از طریق استوما صورت می گیرد.
استومی (Ostomy) چیست؟
هر چند در گفتگوها و حتی برخی نوشته ها "استومی" و "استوما" را معادل هم بکار میبرند اما در تعریف استومی میبایست یک تفاوت بسیار کوچک بین این دو کلمه را در نظر گرفت. معمولا به قسمتی از روده، که از جداره شکم بیرون گذاشته شده است "استوما" گفته میشود و به این عمل یعنی تعبیه سوراخی در جداره شکم و قرار دادن استوما از میان آن و بر روی شکم استومی اطلاق میگردد. یعنی بطور خلاصه "در عمل استومی برای بیمار استوما تعبیه میشود."
انواع استومی چیست؟
بصورت کلی میتوان استومی را به روشهای گوناگونی دسته بندی کرد اما آن چیزی که بیشتر در اینجا مدنظر است استومیهای دفعی است، یعنی انواع استومی که از آنها مواد دفعی مانند ادرار و مدفوع خارج میشوند.
با در نظر داشتن این موضوع این نوع استومیها به سه گروه کلی کلستومی، ایلئوستومی، و یوروستومی تقسیم میشوند. لازم به ذکر است که هر کدام از این گروهها با توجه به شرایط بیمار و بیماری و یا تکنیک جراحی به زیر گروههای متنوع دیگری ممکن است تقسیم شوند.
انواع استوما چیست؟
انواع استوما را نیز میتوان بر اساس شکل آنها تقسیم بندی کرد. مانند: Loop Ostoma و Double-Barrel Ostoma
آیا سایز استوما تغییر میکند؟
به طور طبیعی در چند ماه اول پس از انجام جراحی محل استوما کمی متورم است و برای کنترل مواد دفعی استوما نیاز به استفاده از کیسههایی با سوراخهای بزرگتر از حد عادی میباشد.
به همین دلیل بهتر است در هفتهها و ماههای اول پس از جراحی هنگام تعویض کیسه استومی، استوما مجدداً تعیین سایز شود. به خصوص در صورت استفاده از کیسههای قابل برش، اگر اندازه برش بزرگتر از اندازه استوما باشد، ترشحات نشت خواهد کرد.
برآمدگی استوما از سطح پوست چه قدر است؟
برآمدگی استوما از سطح پوست باید حدود 2 سانتیمتر باشد. این برآمدگی اجازه میدهد مواد دفعی به طور مستقیم داخل کیسه تخلیه شود. این حالت از ایجاد مشکلات پوستی اطراف استوما جلوگیری میکند.
اگر استوما کاملاً هم سطح با پوست باشد، ترشحات بهجای اینکه داخل کیسه تخلیـه شود، مستقیماً روی لبه چسب کیسه میریزد و از چسبیـدن مطلوب آن جلوگیری میکند. استومای فرو رفته نیز باعث نفوذ ترشحات به زیر چسب کیسه و جدا شدن آن خواهد شد.
آیا استوما دردناک است؟
خیر، استوما فاقد پایانه های عصبی حس درد است و به همین دلیل هیچگونه احساس دردی ندارد.
انواع استومی:
کلستومی چیست؟
کلستومی انحراف مسیر روده بزرگ است که به وسیله جراحی ایجاد میشود. در این حالت روده بزرگ به دو قسمت تقسیم میشود. بخش انتهایی یا درون شکم بخیه میشود و یا از شکم خارج میگردد. تصمیمگیری در مورد خارج کردن بخش انتهایی روده به نوع جراحی و علت انجام آن بستگی دارد. بخش اولیه روده بزرگ به صورت استوما از پوست شکم خارج و مواد دفعی آن داخل کیسه جمعآوری میشود.
بسته به محل برش روده و محل قرارگیری استوما مدفوع ممکن است قوام سفت یا شل داشته باشد. اگر استوما مربوط به کولون صعودی و یا عرضی باشد، مدفوع معمولاً حالت شل دارد. در صورتی که کلستومی مربوط به ناحیه سیگموئید باشد، مدفوع معمولاً فرم یافته است و قوام سفتی دارد.
ایلئوستومی چیست؟
ایلئوستومی انحراف مسیر روده کوچک است که بهوسیله جراحی ایجاد میشود. در ایلئوستومی روده باریک در ناحیه ایلئوم به دو بخش تقسیم میشود. قسمت اول روده از پوست شکم خارج میشود و به بیرون راه مییابد و استوما را تشکیل میدهد. در حالتی که ایلئوستومی دائمی باشد، بخشهای باقیمانده دستگاه گوارش نیز از شکم خارج میشود.
در این حالت مدفوع از استوما خارج میشود و بیمار باید از کیسههای مخصوص برای جمعآوری مدفوع استفاده کند زیرا دفع مدفوع از استوما در این شرایط ارادی نمیباشد.
مدفوع خروجی ایلئوستومی معمولاً حالت مایع و نرم دارد و با توجه به این که دارای آنزیمهای رودهای میباشد، برای پوست اطراف استوما زیانآور است.
یوروستومی چیست؟
یوروستومی ایجاد انحراف در مسیر دستگاه ادراری به وسیله جراحی است.
تمام یوروستومیها ادرار را قبل از رسیدن به مثانه از طریق سوراخ استوما تخلیه میکنند و انواع مختلفی دارند.
استومی موقت چیست؟
همانطور که از نامش پیداست، استومی موقت فقط برای مدت زمان مشخصی روی شکم تعبیه میشود و پس از طی زمان، آن بخش از روده دوباره به داخل شکم باز گردانده میشود. به بیان سادهتر بیمار فقط برای مدت محدودی استومیت خواهد بود.
معمولاً استومی موقت در مواقعی تعبیه میشود که جراح بعداً قصد آناستوموز (پیوند) و بخیه کردن دو سر روده را دارد یا میخواهد به بخیههای ایجاد شده استراحت بدهد. یوروستومی موقت نیز هنگامی ایجاد میشود که مثانه خارج نشده است.
استومیهای موقت معمولاً در موارد اورژانسی مانند تصادفات شدید اتومبیل با آسیب به احشای شکم و لگن و... و همچنین در مرحله اول جراحی آناستوموز ایلیوآنال ایجاد میشوند. اغلب اوقات این استوماها برای استراحت دادن به روده و بخیه کردن مجدد دو سر آن ایجاد میشوند.
استومیت چیست؟
استومیت به افرادی گفته میشود که تحت عمل جراحی استومی قرار گرفته و در حال حاضر روی شکم خود استوما داشته و دفع مدفوع یا ادرار از طریق آن صورت میگیرد. گاهی در برخی از منابع به فردی که کلستومی دارد کلستومیت گفته میشود و همچنین به افراد دارای ایلئوستومی و یوروستومی به ترتیب ایلئوستومیت و یوروستومیت اطلاق میگردد.
علل ایجاد بیماری استومی
مشکلاتی که منجر به ایجاد استوما میشوند عبارتند از هرگونه بیماری یا ضربهای که ایجاد انسداد، سوراخشدگی، التهاب یا مشکلات عصبی در سیستم ادراری و گوارشی کند.
این بیماریها و مشکلات ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشند.
بیماریهای التهابی روده (Inflammatory Bowel Disease) که شامل دو بیماری کولیت اولسرو (Ulcerative Colitis) و کرون (Crohn's Disease) هستند، ممکن است منجر به ایجاد استومای دائمی یا موقت شوند. سرطانهای لگن مانند سرطان مثانه و رحم و تخمدان نیز ممکن است باعث ایجاد استومی شوند.
گاهی مواقع در وضعیتهای اورژانس مانند تصادفات نیز به دلیل آسیب و صدمه به احشای شکمی و لگنی جراح مجبور است برای بیمار استومی موقت یا دائمی تعبیه کند.
بیماریهای ارثی مانند پولیپوزهای خانوادگی (Familial Polyposis) یا سندرم اهلرز دانلوس (Ehlers- Danlos Syndrome) نیز در بعضی موارد موجب ایجاد استومی میشود.
انحراف مسیر ادراری یا تعبیه یوروستومی هنگامی انجام میشود که مثانه به خوبی عمل نکند. عدم عملکرد صحیح مثانه علل مختلفی دارد.
از جمله علل آن میتوان به سرطان، مشکلات عصبی مثانه، مشکلات مادرزادی و التهاب شدید مثانه اشاره نمود.
بازار طب با توجه به نیاز جامعه و استومیت های عزیز، بخش محصولات استومی را با قدرت بسیار تکمیل کرده و آماده خدمت رسانی به بیماران است.
شما میتوانید جهت مشاهده و تهیه انواع کیسه استومی و لوازم جانبی مورد نیاز آن مانند پودر استومی، خمیر استومی، پد محافظ، اسپری محافظ و … با مراجعه به بخش محصولات استومی به راحتی، اطلاعات مورد نیاز را کسب کرده و از میان برندهای معتبر جهان لوازم خود را تهیه نمائید.
همچنین میتوانید با شماره تلفن 88958121-021 تماس گرفته تا همکاران ما در بخش فروش شما را راهنمایی کرده و به راحتی سفارش خود را ثبت نمائید.
همچنین از طریق تلگرام نیز میتوانید با شماره تلفن همراه 09129236396 و یا شناسه t.me/bazarteb_consultant با ما در تماس باشید.
کانال تلگرامی ما نیز با آدرس t.me/drpeik نیز با ارائه اطلاعات عمومی مرتبط پزشکی در خدمت شماست.